Najczęstsze schorzenia stawu kolanowego

Staw kolanowy jest jedną z najbardziej skomplikowanych struktur biomechanicznych znajdujących się w ciele człowieka. Składa się z rzepki oraz kłykci kości udowej i piszczelowej, natomiast w celu zapewnienia stabilności konstrukcji staw otoczony jest torebką stawową, którą wzmacniają więzadła zlokalizowane od wewnątrz oraz na zewnątrz. Należy także zaznaczyć, że w stawie kolanowym znajdują się dwie łąkotki, których rolą jest zarówno dopasowanie do siebie powierzchni stawowych, jak i ich prawidłowy ruch względem siebie. Liczba elementów, które budują staw kolanowy, umożliwia wykonywanie ruchów zginających, prostujących, a nawet lekką rotację. Jednocześnie występowanie tylu segmentów i tkanek naraz powoduje, że staw jest narażony na liczne urazy oraz choroby. Z jakimi najczęściej się spotykamy?

Jakie są najczęstsze problemy ze stawem kolanowym?

• Choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego – schorzenie wywołane postępującą degeneracją chrząstek stawowych. Do czynników ryzyka wystąpienia tej choroby zalicza się: urazy, ciężką pracę fizyczną, osłabienie mięśni okołostawowych, nadwagę lub otyłość, nadciśnienie oraz cukrzycę. Szczególnie narażone są osoby w podeszłym wieku.
• Uszkodzenie więzadła krzyżowego przedniego ACL – jedno z najczęściej występujących obrażeń układu ruchu objawiające się rwącym bólem i „uciekaniem” kolana przy ruchu. Zwykle jest wynikiem urazu skrętnego kolana (np. podczas obrotu na parkiecie bądź gwałtownej zmiany kierunku w trakcie biegu).
• Łąkotka tarczowata – zwyrodnienie wywołane nieprawidłowym rozwojem łąkotki. Prowadzi ono do przerostu chrząstki o dyskoidalnym kształcie, czemu towarzyszy ból, uczucie przeskakiwania, trzaskanie oraz mechaniczne blokowanie stawu. Cierpi na nie 3-5% populacji.
• Torbiel łąkotki – schorzenie objawiające się bólem, przeskakiwaniem stawu, a przede wszystkim miejscowym kumulowaniem się płynu stawowego. Zbiera się on wewnątrz łąkotki stawowej lub w przylegającym do niej obszarze. Torbiel jest najczęściej wywołana uszkodzeniem łąkotki.
• Uszkodzenie łąkotki – uraz wywołany nagłym wyprostowaniem stawu kolanowego przy jego jednoczesnym zgięciu i rotacji. Objawem wskazującym na uszkodzenie łąkotki jest ból w bocznej i przyśrodkowej części stawu kolanowego. Można się go nabawić podczas uprawiania praktycznie każdego sportu.
• Skręcenie stawu kolanowego – więzadła są niezwykle wrażliwe na urazy, ponieważ charakteryzuje je niewielka elastyczność, a ich głównym zadaniem jest asekuracja pozostałych struktur. Jeśli jednak dojdzie do wykonania niewłaściwego ruchu, doprowadza on do przeciążenia kolana, a w efekcie do uszkodzenia więzadeł i skręcenia stawu.
• Zapalenie ścięgna – efekt wykonywania powtarzalnej czynności (np. biegania, jazdy na rowerze) objawiający się tępym bólem nad i pod kolanem. Najczęściej występuje u osób po 40. roku życia, kiedy to ścięgna stopniowo tracą swoją elastyczność, ale może również dotykać nieprzygotowanych do uprawiania sportu młodych ludzi.

Metody leczenia schorzeń stawu kolanowego

Do leczenia schorzeń stawu kolanowego najczęściej wykorzystuje się małoinwazyjne zabiegi artroskopowe. Umożliwiają one przeprowadzenie szczegółowej diagnostyki, podczas której lekarz ortopeda może ocenić stan poszczególnych struktur stawu kolanowego i zidentyfikować przyczyny występowania określonych objawów chorobowych. Na tej podstawie można podjąć decyzję o dalszym postępowaniu terapeutycznym i wykorzystać zabieg artroskopowy do wykonania korekty bądź resekcji tkanek uniemożliwiających prawidłowe działanie stawu kolanowego. Jeśli znów dojdzie do zerwania więzadła krzyżowego, niezbędna będzie w takim przypadku rekonstrukcja ACL. Polega ona na usunięciu uszkodzonego fragmentu więzadła krzyżowego i odtworzeniu struktury z pomocą materiału własnego pacjenta (np. ścięgna pobranego z okolicy chorego kolana).